Net Alan (Kaplama Alanı)
Bir objektifin oluşturduğu görüntü, objektifin yapısı nedeniyle daire şeklindedir. Görüntünün en net bölgesi ise ortasıdır. Bir objektifin oluşturduğu görüntünün en net olduğu alanın çapına kaplama alanı denir. Sensörler ise dikdörtgen şeklinde olduğundan sonuçlar dikdörtgen şeklindedir. Aşağıdaki şekilde de görüleceği üzere full frame bir sensörün görüntü alanı 24x36mm’dir. Köşegen uzunluğu ise yaklaşık olarak 43.2 mm dir. Dolayısıyla Full Frame sensörde kullanılarak objektifin minimum kaplama alanı 43,2mm civarında olmalıdır. Bu nedenle farklı sensör boyutlu makinelerde farklı objektifler kullanılır.
Odak Uzaklığı (mm)
Objektifler sensöre gelen görüntünün net olması için optik elemanları hareket ettirerek ışığı bir noktada toplarlar ve sensöre iletirler. Işık objektif içerisinde hareket ederken son mercekte tamamen toplanır ve minimum saçılma ile sensöre ulaşır. İşte bu son mercek ile sensör arasındaki mesafeye odak uzaklığı denir ve mm cinsinden ölçülür. Lenslerde odak uzunluklarına göre sınıflandırılır ve adlandırılır.
Diğer taraftan objektiflerin üzerinde yazan 18mm, 24-70mm, 105mm gibi rakamlar ise odak uzaklığını ifade etmenin yanıbaşında lensin özelliğini de ortaya koymaktadır. 35mm film boyutuna eşdeğer sensörün köşegen uzunluğunun 43,2mm olduğunu yukarıda söylemiştik. Dolayısıyla Full Frame sensörlü yada filmli makineler için standart objektif 43,2mm yakın olan 45mm, 50mm gibi objektiflerdir. En sık kullanılan objektif de 50mm dir. İnsan gözünün net olarak algıladığı açıda yaklaşık olarak 45 derece olduğu için 50mm objektiflerle çekilen fotoğraflar genelde gözümüzle gördüğümüz görüntüye çok yakındır.
Bu bağlamda odak uzaklığı yada lensin üzerinde yazan değerler 50mm den küçük olan lenslere geniş açılı lensler denirken, 50mm den büyük olan lenlere de tele lensler denilmektedir.
Odak Uzunluklarına Göre Objektif Çeşitleri
* Standart Objektifler: 40-50mm odak uzaklığına sahip objektiflerdir.
* Geniş Açı Objektifler: 40mm den daha kısa odak uzaklığına sahip objektiflerdir.
* Ultra geniş Açı Objektifler: 10-24mm odak uzaklığına sahip objektiflerdir.
* Balık Gözü Objektifler: 6-10mm arası odak uzaklığına ve 180 derece görüş açısına sahip objektiflerdir.
* Tele Objektifler: 50mm den büyük odak uzaklığına sahip objektiflerdir.
* Süper Tele Objektifler: 200mm ve üzeri odak uzaklığına sahip objektiflerdir.
Yukarıdaki ölçüler 35mm film boyutu veya Full Frame sensörler için geçerlidir. APS-C sensörler yada orta format makine sensörleri için değerler değişecektir.
Yapısal Özelliklerine Göre Objektif Çeşitleri
* Sabit Objektifler: Odak uzaklığı değişmeyen 50mm, 85mm, 24mm, 105mm gibi sabit odaklı lenslerdir. Bu lensler genelde en az cam eleman kullanımına müsait olduğu için daha kaliteli ve keskin görüntü yakalanmasına imkan verirler. Zira objeden gelen ışık ile sensör arasında ne kadar az engel olursa ışık daha az deformasyona uğrayarak sensöre ulaşacağından daha detaylı ve keskin görüntüler alınması mümkün olur.
* Zoom Objektifler: Odak uzaklığı arka optik gurubun hareket etmesi sayesinde değişen ve böylece geniş açıdan teleye kadar uzanan görüntü açılarını yakalamayı mümkün kılan lenslerdir. 12-24mm, 24-70mm, 70-200mm gibi lensler zoom lenslere örnek verilebilir.
* Makro Objektifler: Optik yapısı sayesinde görüntüleri 1/1 boyutta yada daha büyük olarak görüntülemeyi sağlayan lenslerdir. Bir çok markanın makro lensleri genelde 1/1 büyütme sağlar. Makro lensler genelde ‘macro’ ismi belirtilerek diğerlerinden ayrılırlar.
* Shif-Tilt Objektifler: Genelde mimari çekimler için kullanılan ve optik kısımların dikey eksende hareket etmesine imkan tanıdığı için perspektif bozulmalarının önüne geçilebilen lenslerdir.
Tele Objektifler Görüntüyü Yakınlaştırmaz Açıyı Daraltır
Objektiflerin odak uzaklığına göre geniş açı ve tele şeklinde görüntü gösterdiklerini söylemiştik. Bazı zoom lenslerde 2X, 11X gibi yakınlaştırmalardan söz edildiğini okumuşsunuzdur. Peki o zaman lensler nasıl oluyorda görüntüyü yakınlaştırmıyor ? Bu sorunun cevabını bir örnekle açıklayabiliriz. Örneğin gözlerimiz dış bükey bir yapıda ve odak noktası çok kısa olduğunda yaklaşık olarak 176 derecelik bir görüş açısına sahiptir. Bir kartonu boru gibi yuvarlayıp kartonun içinden bakınca sanki dürbünden bakıyormuş gibi daha uzaktaki bir nesneyi sanki daha büyükmüş gibi görürüz. İşte geniş açı lensler ile tele lenslerin durumuda bu şekildedir. Tele lenlerin daha büyük ve uzun olmasının nedeni de budur. Tıpkı boru gibi ışığın içeride daha fazla yol almasını sağlar ve odak noktasını uzatarak dar bir açı oluşturur. Bu sayede 8mm objektifte tıpkı gözlerimizin görme alanı gibi 180 derece görüntü alınabilirken 500mm de ancak 5 derecelik bir açıdan bakılıyormuş gibi daha kısıtlı bir alan görülebilir. Bu kısıtlı alandan gelen görüntü aynı sensöre aynı boyutta düştüğü için uzaktaki bir insanın ancak başı fotoğrafta çıkacaktır ve görüntü yakınlaştırılmış gibi olacaktır.
Peki lenslerdeki 2x veya 11x gibi ifadeler nedir ? Bu ifadeler lensin kendi içerisinde odak uzaklığını ne kadar değiştirebildiği ile ilgilidir. Yani 12-24mm zoom bir lens odak uzaklığını 12mm den 24mm ye çıkardığı için bu lens 2x zoom yapıyor denir. Aynı şekilde 200-400mm bir lenste odak uzaklığını 200mm den 400mm ye çıkardığı için yine 2x zoom yapıyor denir. Fakat kullanım alanları ve çekilebilecek fotoğraflar tamamen farklıdır. Bu bağlamda 80-400mm bir lens 5x zoom yaparken 18-200mm lens ise yaklaşık olarak 11x zoom yapar.
Lensler ile temel bilgiler kısaca böyle. Lenslerin içerisinde kullanılan optik elemanların büyüklüğü, kalitesi, titreşim önleme sisteminin olup olmaması, dış kaplamanın kalitesi, kullanılan moturun türü ve gücü gibi hususlar da objektiflerin fiyatlarını etkilemektedir. İyi ışık alan, kaliteli objektifler hem yükte hem pahada ağırdırla
